Do czego Aztekom służyły pływające ogrody? W jaki sposób budowali oni wyspy na jeziorze? Co się stało z wielkim jeziorem Texcoco?
Chinampas, nazwane przez hiszpańskich konkwistadorów pływającymi ogrodami (jardines flotantes), budowano w celach rolniczych. Były to sztucznie tworzone wysepki (niczym groble), na których uprawiano ziemię, jednocześnie utrzymując równowagę ekosystemu, w którym je zbudowano. Dzięki tej technologii można było kolosalnie zwiększyć obszar ziemi nadającej się pod uprawę.
Każda chinampa została wybudowana na dnie jeziora. Najpierw wbijano w dno pale drzewa ahuejote, a następnie zawieszano na nich worek z tule (silnego materiału zrobionego z różnych gatunków roślin, obecnie używanego do produkcji plecaków czy siedzisk krzeseł). Worek wypełniano błotem z dna jeziora do momentu, w którym nadmiar mułu wystawał ponad powierzchnię wody, tworząc kopiec. Tam sadzono rośliny uprawne. Z czasem pale wypuszczały pędy i korzenie, wzmacniając ziemię uprawną i formując sztuczne wyspy. Kiedy na lądzie można było otrzymać dwa zbiory rocznie, chinampa w skali roku dawała ich nawet o kilka więcej!
Pierwsze chinampas na terenie Jeziora Texcoco pojawiły się wraz z przybyciem plemion Cziczimeków (chichimecas) w IX wieku. Ich rozkwit nastąpił w XIV wieku, kiedy to Aztekowie wybudowali swoją stolicę Mexico-Tenochtitlan, prawie w całości opierając ją na chinampas. Miasto wybudowano wokół wysepek na środku jeziora, a dostęp do ziemi uprawnej zwiększył się aż dziesięciokrotnie. Z biegiem czasu jezioro coraz częściej zalewało tereny miasta. Ponieważ jego wody nie przynosiły rolnictwu żadnych korzyści, postanowiono zbudować tamę. Tama biegła z północy na południe, tworząc zachwycającą Lagunę Meksyku.
Aztekowie wybrali sobie na osadę olbrzymie Jezioro Texcoco, położone na wysokości ponad 2200 m n.p.m. Składało się ono z pięciu mniejszych jezior: Zumpango, Xaltocan, Texcoco, Xochimilco i Chalco. Co ciekawe, wody w tych jeziorach znacząco różniły się składem (Xochimilco i Chalco miały wody słodkie, a pozostałe jeziora – słone), ale w żadnym z nich nie nadawały się one do picia. Z tego względu mieszkańcy państwa-miasta México-Tenochtitlan musieli skonstruować własne akwedukty, dostarczające wodę pitną z innych źródeł.
Wybudowanie miasta na jeziorze ułatwiało transport wodny i obronę miasta przed innymi plemionami, ale za to transport na pozostałe tereny kotliny był bardzo skomplikowany. Z tego powodu wybudowano trzy drogi (calzadas), które połączyły miasto z brzegiem jeziora. Wybudowano nawet mosty zwodzone, aby odizolować miasto w przypadku ataku wroga.
Zdobycie stolicy Azteków ze względu na jej położenie geograficzne było praktycznie niemożliwe. Dlaczego w takim razie, Hiszpanom się to jednak udało? O tym dowiecie się tutaj…
W XVII wieku jezioro już systematycznie zalewało Tenochtitlan, dlatego trzeba było skonstruować specjalne systemy odwadniające. Z biegiem lat spowodowały one praktycznie całkowite wysuszenie pięciu jezior składających się na Texcoco.
Pozostałości słynnych chinampas możemy po dziś dzień oglądać podczas rejsu po słynnym Xochimilco, na południu Miasta Meksyk.
